Brexit jest bezpośrednią przyczyną przyspieszonych prac nad przyszłym kształtem UE. Aby wybrnąć z sytuacji, w której się znaleźliśmy, musimy jak najszybciej na nowo „ułożyć” się bez Wielkiej Brytanii. Niełatwo jednak odpowiedzieć na pytanie jak to zrobić. Musimy stworzyć listę spraw absolutnie priorytetowych i łączących wszystkich. Jeżeli nie będziemy mieli niczego co nas łączy, Unia Europejska prawdopodobnie się rozpadnie. Już dziś możemy zidentyfikować kilka obszarów, co do których panuje pełna zgoda wewnątrz całej wspólnoty 27 państw – np. kwestia zabezpieczenia granicy zewnętrznej i strefy Schengen - powiedziała dr Małgorzata Bonikowska, prezes CSM, na antenie Polskiego Radia 24.

Zawsze było w Unii Europejskiej wiele rozbieżności, ale udawało się znaleźć przestrzeń wspólną. Ważne, aby udało się odnaleźć tą przestrzeń i teraz, kiedy skala problemów jest ogromna, a narodowe interesy państw członkowskich UE, zaczęły wychodzić na pierwszy plan - powiedziała dr Małgorzata Bonikowska, prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych, komentując na antenie telewizji TVP INFO nieformalny szczyt przywódców Unii Europejskiej, który odbył się 16 września 2016 roku w Bratysławie. Podczas szczytu głowy 27 państw członkowskich, po pierwszy raz od czasu referendum w Wielkiej Brytanii, dyskutowały o przyszłości Unii Europejskiej.

Nałożenie sankcji to środek ostateczny. W grę wchodzi nawet odebranie państwu członkowskiemu prawa głosu w Radzie UE. Jednak w sytuacji, w jakiej znajduje się obecnie Unia Europejska, raczej nie zostaną one zastosowane. Dla Polski niekorzystne jest już samo prowadzenie kolejnych etapów procedury kontroli praworządności. Wszczęcie przez Komisję Europejską procedury opisanej w art. 7 Traktatu o UE oznacza możliwość zastosowania wobec tego państwa mechanizmu prewencyjnego lub sankcji – powiedziała dr Małgorzata Bonikowska, prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych, opisując trzeci etap unijnej procedury kontroli praworządności w wywiadzie dla Onet.pl.

Procedura kontroli praworządności jest w tym kształcie stosowana po raz pierwszy i szkoda, że testujemy ją na przykładzie Polski, i to w dodatku w tak ważnym dla przyszłości Unii Europejskiej czasie. Zamiast więc być w sercu negocjacji o jej nowym kształcie, tłumaczymy się z sytuacji wewnętrznej i stawiamy w opozycji. W mojej opinii jednak, do sankcji nie dojdzie. Sytuacja jest obecnie tak skomplikowana, że instytucjom unijnym zależy przede wszystkim na utrzymaniu integralności, a nie otwieraniu kolejnych frontów – powiedziała dr Małgorzata Bonikowska, prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych, w wywiadzie dla portalu naTemat.pl.

Można powiedzieć, że pacjent żyje, ale są różne pomysły na jego terapię. Okazało się że to, co nazywamy Unią Europejską to organizm w ciągłej budowie. Jest jeszcze nieukończony. Funkcjonował on bez większych zarzutów w czasach dobrej koniunktury. Natomiast w czasach złych politycznie i gospodarczo okazuje się, jak bardzo jest niespójny.  – powiedziała dr Małgorzata Bonikowska, prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych, w audycji Euranet Plus na antenie Radiowej Trójki komentując zapowiedź prezentacji raportu o stanie Unii Europejskiej, przedstawianego co roku przez przewodniczącego KE. Raport ten będzie wskazywał najważniejsze zadania problemy i sukcesy wspólnoty.

Debata o Polsce w Parlamencie Europejskim to coś znacznie więcej niż ocena konkretnego rządu i prawa.  Rezolucja Parlamentu Europejskiego wprost odwołuje się do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, artykuł 2 Traktatu UE, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Karty Praw Podstawowych, które Polska narusza.  To zarzut najcięższy z możliwych, bo de facto wykluczający nas z demokratycznej wspólnoty państw członkowskich Unii Europejskiej. Pani Premier Beata Szydło jest nieobecna w sytuacji, w której przywódca każdego państwa ma obowiązek się bronić – powiedział dr Bartłomiej Nowak, ekspert Centrum Stosunków Międzynarodowych, na antenie Polsat News 2.