W 2009 Komisja Europejska zyskała nowego partnera w procesie rozwijania inicjatywy Partnerstwo Wschodnie. Forum Społeczeństwa Obywatelskiego, które spotkało się w połowie listopada 2009 w Brukseli zapoczątkowało nowy rozdział w historii relacji Komisji Europejskiej z krajami Europy Wschodniej i państwami członkowskimi UE.

Partnerstwo Wschodnie zostało pomyślane jako forma współpracy międzyrządowej, w której prym wiodą prace na szczeblu wyższych urzędników ministerstw z państw objętych nową polityką UE i państw członkowskich. Forum społeczeństwa Obywatelskiego wyszło niejako naprzeciw żądaniom zmniejszania deficytu demokracji w UE i wzrostu znaczenia głosu obywateli europejskich.

Na forum zbiera się ponad 220 organizacji pozarządowych z czego znaczącą większość stanowią reprezentanci krajów objętych inicjatywą PW. 

II Forum Społeczeństwa Obywatelskiego w Berlinie w listopadzie 2010 potwierdziło, że spośród najbardziej widocznych inicjatyw i działań podejmowanych w ramach Partnerstwa Wschodniego jest to najbardziej widoczne, działające gremium, które nie ogranicza się do tylko do roli cichego reprezentowania społeczeństwa obywatelskiego, ale także próbuje wzmagać zmiany w podejściu Komisji Europejskiej oraz rządów UE do polityki wschodniej.

Konferencja organizowana w Berlinie dała także przedsmak tego czym FSO może stać w przyszłości. Forum ma potencjał by rozwijać się i przeobrazić się nie tylko w dwudniowe spotkanie wybranych organizacji, ale może przede wszystkim będzie „obrastać” w serię wydarzeń pobocznych – często bardziej interesujących niż same obrady FSO. Prowadzić to może w przyszłości, do rozszerzenia się Forum z dwóch dni do trzech lub czterech.

Struktura Forum obrad nie uległa wielkim zmianom. Podobnie jak w ubiegłym roku uczestnicy mogli wybierać spośród czterech Grup Roboczych, odzwierciedlających „4 platformy” Partnerstwa Wschodniego:

  1. Demokracja i stabilne rządy
  2. Współpraca gospodarcza i spójność z politykami UE
  3. Bezpieczeństwo energetyczne i zmiany klimatu
  4. Kontakty między ludźmi

Dodatkowo utworzono kilka podgrup, które obradowały w ramach samodzielnie wydzielonych tematów: polityka wizowa, strategia Forum na następne lata, itp.

Wśród uczestników Forum z krajów Unii Europejskiej dominowali przedstawiciele, Europy Środkowej i Wschodniej. Relatywnie mało było przedstawicieli krajów śródziemnomorskich.

  1. istotnym problemem w zapenieniu równego dostępu do uczestnictwa w wydarzeniu  jest fakt, że Forum Społeczeństwa Obywatelskiego nie daje równych szans wszystkim uczestnikom. Przedstawiciele NGO z krajów UE muszą sami finansować swoje uczestnictwo, z kolei przedstawiciele krajów PW mają pobyt finansowany przez KE. 

MSZ RP jest jedynym, który pokrywał koszty uczestnictwa przedstawicielom polskich NGO. Byłoby pożądane, aby w 2011 uczestnicy Forum z UE mogli liczyć na podobną pomoc swoich MSZ. 

Członkowie Forum wyznaczyli nowych przedstawicieli do Komitetu Sterującego. Przedstawiciel Centrum Stosunków Międzynarodowych został wybrany jednym z dwóch koordynatorów Grupy Roboczej III, tym samym stał się członkiem Komitetu Sterującego.

III Forum Społeczeństwa Obywatelskiego odbywać się będzie w Poznaniu w trakcie Polskiej Prezydencji w UE. Oczekiwania płynące od uczestników Forum będą o wiele większe niż w poprzednich latach. 3 rok funkcjonowania inicjatywy PW będzie rokiem próby, realnych (widocznych, PR-owych działań), które będą miały za zadanie pokazać, że nowa polityka UE jest sukcesem.